Suçu ve Suçluyu Övme Suçu

Giriş

Toplumda suçları ve suçluları övme fiili, sadece bireylerin ahlaki değerlerini zedelemekle kalmaz, aynı zamanda toplumun düzenini, güvenliğini ve adalet sistemine olan güvenini tehdit eder. Türkiye’de bu suç, Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesinde "Suçu ve suçluyu övme suçu" olarak düzenlenmiştir. Bu suçun amacı, bireyleri suça teşvik etmek veya suçlulara yönelik sempati oluşturmak gibi tehlikeli sonuçlar doğurabilecek fiillerin önüne geçmektir. Suçu ve suçluyu övme suçu sadece Türkiye'de değil, uluslararası hukukta da toplum düzenine tehdit oluşturan bir fiil olarak kabul edilmekte ve çeşitli düzenlemelerle kontrol altına alınmaktadır.

Bu makalede, suçu ve suçluyu övme suçunun Türkiye’deki yasal çerçevesi, cezai yaptırımları ve uluslararası hukukta nasıl düzenlendiği ele alınacaktır.

Türk Ceza Kanunu’nda Suçu ve Suçluyu Övme Suçu

Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesi, suçu ve suçluyu övme suçunu açıkça tanımlar. Bu maddeye göre, işlenmiş olan bir suçu ya da suçluyu alenen öven kimseye cezai yaptırım uygulanmaktadır. Ancak bu suçu oluşturabilmesi için övme fiilinin kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlike yaratması şarttır.

Suçun işlenebilmesi için gerekli olan unsurlar şunlardır:

1. Suçun Aleniyeti: Suçu ve suçluyu övme fiili, kamuya açık bir şekilde, herkesin görebileceği ya da duyabileceği şekilde yapılmalıdır. Basın, sosyal medya, açık alanlarda konuşmalar veya gösteriler bu suçu işlemek için kullanılan araçlar olabilir.

2. Kamu Düzeni Açısından Tehlike: Övülen fiilin ya da suçlunun, toplum üzerinde ciddi bir tehlike oluşturması gerekmektedir. Sadece suçun ya da suçlunun övülmesi değil, bu fiilin toplumda olumsuz sonuçlar doğurabilecek nitelikte olması da gereklidir.

3. Maddi Unsur: Suçun maddi unsuru, alenen işlenmiş olan bir suçu veya suçluyu övme eylemidir. Bu övme, yazılı, sözlü veya görsel yollarla yapılabilir. Örneğin, bir sosyal medya platformunda terör örgütü üyelerini öven paylaşımlar bu suçu oluşturabilir.

4. Manevi Unsur: Suçu ve suçluyu övme suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Fail, suçun övüldüğünü bilerek ve isteyerek hareket etmelidir.

Cezai Yaptırımlar

Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesine göre, suçu ve suçluyu övme suçunu işleyen kişiler, 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir. Ancak burada önemli olan nokta, suçun alenen işlenmiş olması ve toplumda açık bir tehlike oluşturmasıdır. Bu nedenle her övme fiili cezalandırılmaz, yalnızca kamu düzenini bozabilecek ve toplumu suça teşvik edebilecek nitelikteki eylemler cezai yaptırıma tabidir.

Ağırlaştırıcı nedenler şunlar olabilir:

• Terör Örgütü Üyelerini Övme: Eğer övülen suç veya suçlu, terör örgütleriyle bağlantılıysa ya da terör suçlarına ilişkinse, cezalar daha da ağırlaştırılabilir.

• Sosyal Medya Yoluyla Suç İşlenmesi: Özellikle sosyal medya gibi geniş kitlelere hitap eden platformlar aracılığıyla suç ve suçlunun övülmesi, cezanın artırılmasına neden olabilir.

Suçu ve Suçluyu Övme Suçunun Anayasal ve Hukuki Boyutu

Suçu ve suçluyu övme suçu, demokratik toplum düzenini koruma amacı taşırken, aynı zamanda ifade özgürlüğü gibi temel haklarla da dengelenmesi gereken bir suçtur. Türkiye Anayasası'nın 26. maddesi, ifade özgürlüğünü güvence altına alır, ancak bu özgürlüğün başkalarının haklarına ve toplum düzenine zarar verecek şekilde kullanılamayacağını vurgular. Bu nedenle, suçu ve suçluyu övme eylemleri, ifade özgürlüğünün sınırlarını aşan ve kamu düzenini tehdit eden eylemler olarak değerlendirilir.

Uluslararası Hukukta Suçu ve Suçluyu Övme Suçu

Uluslararası hukukta, suçu ve suçluyu övme suçu genellikle nefret söylemi ve şiddeti teşvik eden eylemler kapsamında ele alınır. Birçok ülke, toplumsal barış ve güvenliği korumak amacıyla bu tür fiilleri yasaklayan düzenlemeler yapmıştır.

1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS): AİHS, ifade özgürlüğünü geniş bir çerçevede korur. Ancak, bu özgürlüğün sınırları nefret söylemi, şiddeti teşvik ve kamu düzenini bozacak fiillerle sınırlıdır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), bu tür suçlarla ilgili davalarda devletlere geniş bir takdir yetkisi tanımaktadır. Eğer bir kişi, suçları ya da suçluları övüyorsa ve bu eylem toplumda ciddi bir tehlike yaratıyorsa, devletler bu tür ifadeleri sınırlayabilir.

2. Birleşmiş Milletler (BM) Sözleşmeleri: BM, özellikle şiddeti teşvik eden nefret söylemi ve suçları övme eylemlerine karşı güçlü bir duruş sergilemiştir. BM’nin "Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi", ifade özgürlüğünün, toplum güvenliğini ve kamu düzenini tehdit eden fiillerle sınırlandırılabileceğini belirtir.

3. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM): Suçu ve suçluyu övme suçu, bazı durumlarda savaş suçları veya insanlığa karşı suçlar gibi ciddi uluslararası suçlarla bağlantılı olabilir. UCM, özellikle soykırım, savaş suçları veya terörizm gibi ağır suçları öven kişileri yargılayabilir. UCM’nin yargılama yetkisi altında olan suçlar, uluslararası toplumda büyük yankı uyandıran suçlar olduğundan, bu suçları öven eylemler de ciddi sonuçlar doğurabilir.

Suçu ve Suçluyu Övme Suçunun Uluslararası Uygulamaları

Birçok ülke, suçu ve suçluyu övme suçuna karşı benzer düzenlemeler yapmıştır. Örneğin:

• Almanya: Almanya'da "Volksverhetzung" (halkı kışkırtma) yasaları, suçu ve suçluyu övmeyi yasaklar. Özellikle Nazi rejimini öven ya da antisemitik söylemlerle suçları yücelten kişiler ağır cezalarla karşı karşıya kalabilir.

• Fransa: Fransa’da, terör suçları ve soykırım suçlarını övmek ciddi suçlar arasında sayılır ve ağır cezalarla sonuçlanabilir. 2015 yılında Charlie Hebdo saldırıları sonrasında bu tür suçların cezai yaptırımları daha da sertleştirilmiştir.

• İngiltere: İngiltere’de terör suçlarını öven veya teröristleri kahramanlaştıran ifadeler, Terörle Mücadele Yasası kapsamında cezalandırılır. Suçun internet veya medya aracılığıyla işlenmesi, cezaları daha da ağırlaştırır.

İfade Özgürlüğü ve Suçu Övme Suçunun Dengesi

Suçu ve suçluyu övme suçu, birçok ülkede ifade özgürlüğü ile dengelenmeye çalışılmaktadır. İfade özgürlüğü, demokratik toplumların temel taşlarından biridir; ancak bu özgürlük, başkalarının haklarına zarar verdiğinde ya da toplumda tehlike yarattığında sınırlandırılabilir. Türkiye’de ve dünya genelinde suçu ve suçluyu övme suçunun cezalandırılması, ifade özgürlüğünün sınırlarını belirlemeye yönelik bir çaba olarak görülmelidir.

Sonuç

Suçu ve suçluyu övme suçu, toplumsal düzeni ve barışı tehdit eden ciddi bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesiyle düzenlenen bu suç, uluslararası hukukta da ifade özgürlüğünün sınırlarını aşan ve kamu düzenini tehlikeye atan fiiller arasında yer alır. Suçu ve suçluyu övme eylemleri, toplumda kutuplaşmayı artırabilir, şiddeti teşvik edebilir ve toplumsal güvenliği zedeleyebilir. Bu nedenle, bu tür suçlara karşı alınan önlemler, toplumun huzurunu ve güvenliğini koruma amacını taşır.

Meta Açıklaması: Suçu ve suçluyu övme suçu, Türkiye’de Türk Ceza Kanunu’nun 215. maddesiyle düzenlenen bir suç olup, toplumsal düzeni ve kamu güvenliğini tehdit eden eylemleri içerir. Uluslararası hukukta da bu suçun sınırları ve cezai yaptırımları bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: suçu ve suçluyu övme, TCK 215, ifade özgürlüğü, kamu düzeni, uluslararası hukuk, AİHM, nefret söylemi, terör suçları, cezai yaptırımlar