Evlilik Birliğinin Sarsılması Nedeniyle Boşanma Davası

Giriş

Evlilik, toplumun temel yapı taşlarından biri olarak kabul edilen bir kurumdur. Ancak her evlilik, uyum içinde devam etmeyebilir ve bazı durumlarda tarafların ortak yaşamı sürdürmesi mümkün olmayabilir. Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma davası, evlilikte yaşanan ciddi sorunlar sonucunda açılan ve evliliğin devamının mümkün olmadığı durumlarda başvurulan bir hukuki süreçtir. Bu makalede, bu tür boşanma davalarının genel kapsamını, hukuki şartlarını, içtihat örneklerini ve uluslararası hukukta bu konunun nasıl düzenlendiğini inceleyeceğiz.

Evlilik Birliğinin Sarsılması Nedir?

Evlilik birliğinin sarsılması, Türk Medeni Kanunu'nun 166. maddesinde düzenlenen ve tarafların evlilikten bekledikleri temel hedeflerin gerçekleşmediği ya da evliliğin sürdürülmesinin taraflardan biri için çekilmez hale geldiği durumları ifade eder. Bu durum, sürekli anlaşmazlıklar, ilgisizlik, sadakatsizlik, fiziksel veya duygusal şiddet gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Evlilik birliğinin temel unsurlarının zarar gördüğü bu tür durumlarda, taraflardan biri boşanma davası açabilir.

Boşanma Davası Açma Şartları

Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma davası açılabilmesi için belli şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar şu şekilde özetlenebilir:

1. Evlilikte Ciddi Bir Sarsıntı Olması: Evlilik birliğinin taraflardan biri için sürdürülemez hale gelmesi gerekmektedir. Bu durum, maddi veya manevi olumsuzluklar sonucunda oluşmuş olabilir. Yani evlilikte sürekli tartışmalar, tarafların birbirine olan ilgisizliği, saygısızlık gibi unsurların varlığı evliliği devam ettirilemez kılmalıdır.

2. Evliliğin Temelinden Sarsıldığının Kanıtlanması: Boşanma davasını açan taraf, evliliğin devamının mümkün olmadığını, aralarındaki anlaşmazlıkların ve yaşanan sorunların evliliği temelinden sarstığını kanıtlamak zorundadır. Kanıtlar, tanık beyanları, yazılı belgeler, uzman raporları olabilir.

3. Çekilmez Hale Gelmiş Olması: Evliliğin sürdürülmesinin taraflardan en az biri için çekilmez hale gelmiş olması gerekmektedir. Örneğin, tarafların aynı çatı altında yaşamaları artık mümkün değilse, bu çekilmezlik halinin bir göstergesi olabilir.

Boşanma Davasında Kusur Unsuru

Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma davalarında, kusur önemli bir unsurdur. Taraflardan biri, diğer tarafın kusurlu davranışları nedeniyle evliliğin sürdürülemez hale geldiğini öne sürebilir. Bu durumda, boşanma davasında kusur araştırması yapılır. Türk Medeni Kanunu'na göre, taraflardan biri daha ağır kusurluysa, diğer tarafın boşanma talebi reddedilebilir.

Kusurlu davranışlar arasında şunlar sayılabilir:

• Sadakatsizlik: Taraflardan birinin diğerine sadakatsiz davranması evlilik birliğini temelden sarsan önemli bir unsurdur.

• Şiddet: Fiziksel veya duygusal şiddet, evliliğin sürdürülemeyecek düzeyde zarar görmesine yol açabilir.

• İlgisizlik: Evlilikte sürekli ilgisizlik, karşılıklı saygının ve sevginin zedelenmesine neden olabilir.

Boşanma Davasında Nafaka ve Tazminat Talepleri

Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma davalarında, taraflar arasında maddi ve manevi tazminat ile nafaka talepleri gündeme gelebilir. Boşanma sürecinde eşlerden biri nafaka talep edebilir ve bu talep, evlilik süresince tarafların maddi durumu, boşanma sonrasındaki yaşam koşulları dikkate alınarak değerlendirilir. Ayrıca, boşanma sürecinde taraflardan biri diğerinden maddi veya manevi tazminat talep edebilir. Tazminat taleplerinin kabulü, davanın içeriği ve tarafların kusur durumu gibi unsurlara bağlıdır.

Boşanma Davasında Velayet

Boşanma davalarında çocukların velayeti, en önemli hususlardan biridir. Taraflar arasında çocukların kimde kalacağına dair bir anlaşmazlık varsa, mahkeme bu konuda bir karar verir. Mahkeme, çocuğun üstün yararını gözeterek velayet hakkında karar alır ve velayet hakkı, genellikle çocuğun daha iyi yaşam koşullarına sahip olduğu tarafa verilir. Ancak, velayet kararı verilirken çocuğun yaşı, sağlık durumu ve ebeveynlerin maddi durumları gibi unsurlar dikkate alınır.

İçtihat Örnekleri

Boşanma davalarıyla ilgili olarak Yargıtay kararları, önemli içtihatlar sunmaktadır. Örneğin, Yargıtay'ın bir kararında, taraflardan birinin sürekli alkol bağımlılığı ve eşine karşı saygısız davranışları, evlilik birliğini temelden sarsan nedenler olarak kabul edilmiş ve boşanma kararı verilmiştir. Bir diğer kararda ise tarafların evlilik boyunca yaşadıkları sürekli tartışmaların, evlilik birliğini sürdürülemez hale getirdiği sonucuna varılmıştır.

Uluslararası Hukukta Evlilik Birliğinin Sarsılması Nedeniyle Boşanma

Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma, farklı ülkelerde farklı düzenlemelere tabi tutulmuştur. Örneğin, Avrupa ülkelerinin çoğunda boşanma davalarında tarafların ortak yaşamı sürdürememesi veya sürekli çatışmaların varlığı boşanma için geçerli bir sebep olarak kabul edilmektedir. Almanya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde evlilik birliğinin temel unsurlarının zedelenmesi, boşanma için yeterli bir sebep sayılır ve bu ülkelerde boşanma süreçleri, tarafların anlaşmazlıkları çözmeye yönelik alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleriyle de desteklenmektedir.

ABD'de ise boşanma davaları, eyaletler arası farklılık gösterebilir. Birçok eyalette "no-fault" adı verilen kusursuz boşanma sistemi uygulanmaktadır. Bu sistemde taraflar, evlilikte anlaşmazlıkların varlığını öne sürerek boşanma talebinde bulunabilirler. Ancak bazı eyaletlerde, taraflardan birinin kusurlu davranışları boşanma davasında dikkate alınabilir ve tazminat taleplerine etki edebilir.

Sonuç

Evlilik birliğinin sarsılması nedeniyle boşanma davası, hukuki olarak karmaşık ve duygusal olarak zorlu bir süreç olabilir. Bu tür davalarda tarafların haklarını doğru bir şekilde savunabilmesi ve hukuki süreçlerin etkin bir şekilde yönetilmesi, boşanma sürecinin sağlıklı bir şekilde sonuçlanması için önemlidir. Evlilik birliğinin temel unsurlarının zarar görmesi durumunda, tarafların medeni bir şekilde anlaşmaya varması veya hukuki yollara başvurarak haklarını aramaları, her iki taraf için de en uygun çözüm olacaktır.