Ayıplı Mal-Araç Satışı Sonrası Davalar

Ayıplı Mala Karşı Açılabilecek Davalar

1. Giriş

Araç satın almak, birçok insan için büyük bir finansal yatırım anlamına gelir ve hem ikinci el hem de sıfır kilometre araçlar, güvenilirlik ve performans beklentileriyle tercih edilir. Ancak, satın alınan aracın ayıplı veya bozuk çıkması durumunda tüketiciler mağduriyet yaşar. Bu durum, aracın planlandığı şekilde kullanılmamasına ya da beklenenden daha yüksek maliyetlere sebep olabilir.

Türkiye'de ayıplı araç satışlarıyla ilgili yasal süreçler Tüketici Kanunu çerçevesinde değerlendirilir. Bu makalede, araç alımında karşılaşılan ayıpların türleri, tüketici hakları, araç satıcısının yükümlülükleri ve yasal başvuru yolları gibi konulara değinilecektir. Bu kapsamlı rehber, sıfır ve ikinci el araç satın alırken karşılaşabileceğiniz sorunlar karşısında haklarınızı anlamanıza yardımcı olacaktır.

2. Ayıplı Mal Kavramı ve Hukuki Kapsamı

Ayıplı Mal Nedir?

Türk Borçlar Kanunu ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (TKHK), ayıplı mal kavramını tüketiciyi koruma amacıyla düzenler. Ayıplı mal, tüketicinin, ürünün sahip olduğunu düşündüğü nitelikleri taşımayan veya kullanım amacına uygun olmayan mal anlamına gelir. Bu kapsamda, satın alınan bir aracın gizli veya açık ayıp taşıması durumunda tüketicinin belirli hakları bulunmaktadır.

Ayıplı Mal Türleri

Ayıplı mallar, açık ayıp ve gizli ayıp olarak iki ana kategoride değerlendirilir:

1. Açık Ayıp: Tüketici, malı teslim aldığında hemen veya kısa bir süre içinde fark edilebilecek olan ayıplardır. Örneğin, aracın dış kaplamasındaki çizikler, eksik parçalar veya mekanik sorunlar, açık ayıplara örnek olarak verilebilir. Tüketici, bu tür ayıpları malı teslim aldıktan hemen sonra fark edip satıcıya bildirmelidir.

2. Gizli Ayıp: Gizli ayıplar, aracın kullanımı sırasında ortaya çıkabilecek, dışarıdan bakıldığında veya temel kontrollerde hemen fark edilemeyen ayıplardır. Örneğin, aracın motorundaki içsel bir arıza veya elektronik aksamındaki kronik bir sorun gizli ayıplar arasında sayılır. Tüketici, gizli ayıpları fark ettiğinde yine yasal süreler içinde satıcıya başvurarak hak talep edebilir.

Hukuki Dayanaklar ve Tüketici Kanunu'nda Ayıplı Mal

Türkiye’de tüketiciyi koruyan yasal düzenlemelerin başında 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanungelir. Bu kanuna göre ayıplı mal kavramı detaylı olarak düzenlenmiş ve ayıplı mal karşısında tüketicinin sahip olduğu haklar açıkça belirtilmiştir.

6502 sayılı kanuna göre ayıplı malların tanımı, tüketici hakları ve satıcının yükümlülükleri, belirli kurallarla korunur. Tüketici, ayıplı bir araç aldığında belirli seçenekler arasında hak talep edebilir. Bu haklar, araç iadesi, araç değişimi, ayıp oranında indirim talebi veya ücretsiz onarım hakkı olarak düzenlenmiştir.

Tüketicinin Hakları

Kanun kapsamında, araçta ayıp olması durumunda tüketiciye tanınan haklar şunlardır:

• İade Hakkı: Tüketici, ayıplı malı iade etme ve bedelini geri alma hakkına sahiptir.

• Değişim Hakkı: Tüketici, ayıplı malın aynı türden, ayıpsız bir ürünle değiştirilmesini talep edebilir.

• Ücretsiz Onarım Hakkı: Tüketici, ayıplı ürünün ücretsiz olarak onarılmasını isteyebilir.

• Bedel İndirimi Hakkı: Tüketici, ayıbın niteliğine göre araç bedelinde indirim yapılmasını talep edebilir.

Bu haklardan hangisinin kullanılacağı, ayıbın niteliğine, araca etkisine ve satıcının tavrına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, aracın değişimi talep edilirse ve satıcı bu talebi karşılayamıyorsa iade veya bedel indirimi hakkı devreye girer.

3. Ayıplı Araç Satın Alındığında Tüketicinin Hakları

Bir araç satın alındığında, tüketici araçta ayıp olduğunu fark ederse, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un kendisine tanıdığı çeşitli haklara sahiptir. Bu haklar sayesinde tüketicinin maddi kayıplarını önleyici veya telafi edici çözümler sağlanır. Araçtaki ayıbın gizli veya açık olup olmamasına bağlı olarak bu hakların kullanım süresi ve şartları farklılık gösterebilir.

Tüketici Hakları Kanunu’na Göre Sunulan Haklar

Tüketici Kanunu’na göre ayıplı bir araç satın alındığında, tüketici aşağıdaki haklardan birini tercih ederek başvuruda bulunabilir:

1. Araç İadesi ve Bedel İadesi Talebi

   • Tüketici, aracın ayıplı olması durumunda aracı iade ederek, ödediği bedeli geri alma hakkına sahiptir. Özellikle büyük mekanik sorunlar, motor arızaları veya güvenlik riskleri gibi önemli ayıplar söz konusu olduğunda tüketici bu hakkı kullanmayı tercih edebilir.

2. Araç Değişim Talebi

   • Ayıplı aracın yenisiyle değiştirilmesi hakkı, sıfır kilometre araç alımlarında daha sık tercih edilen bir seçenektir. Ancak, ikinci el araçlarda da ciddi ayıplar mevcutsa, tüketici, ayıpsız bir araç ile değişim yapılmasını talep edebilir.

3. Ücretsiz Onarım Talebi

   • Özellikle ikinci el araçlarda tercih edilen bir seçenektir. Tüketici, aracın mevcut ayıplarının giderilmesi için satıcı veya üretici tarafından ücretsiz onarım yapılmasını talep edebilir. Bu hakkın kullanılması, çoğunlukla aracın henüz kullanılamaz hale gelmediği durumlarda önerilir.

4. Bedel İndirimi Talebi

   • Araçtaki ayıp, aracın değerini düşürüyorsa veya aracın kullanımını kısmen kısıtlıyorsa, tüketici bedel indirimi talep etme hakkına sahiptir. Bu sayede araçtaki ayıp oranında bir fiyat indirimi yapılması sağlanır.

Ayıplı Araçlarda Hak Kullanımı Süreleri

Tüketici, ayıplı mal tespiti yaptığı tarihten itibaren satıcıya başvuruda bulunmalıdır. Açık ayıplar için bu süre, mal tesliminden itibaren 6 ay olarak belirlenmiştir. Gizli ayıplar söz konusu olduğunda ise bu süre ayıbın fark edildiği andan itibaren başlar ve ayıbın türüne göre değişiklik gösterebilir.

Özellikle gizli ayıpların tespit edilmesi daha uzun zaman alabilir. Bu tür durumlarda, tüketici fark ettiği an itibarıyla haklarını kullanabilir; ancak gizli ayıplar için geçerli olan süre, Tüketici Kanunu'nda belirtildiği gibi maksimum 2 yıl olarak belirlenmiştir.

4. Sıfır Kilometre Araçların Ayıplı Çıkması Durumunda Yapılması Gerekenler

Sıfır kilometre araçlar, tüketicinin en yüksek güveni beklediği ürünlerden biridir. Ancak bazı durumlarda, sıfır kilometre olarak satın alınan araçlarda dahi ayıplar veya üretim hataları görülebilir. Bu durumda tüketicinin nasıl bir yol izlemesi gerektiği ve hangi haklara sahip olduğu önemli bir konu haline gelir.

Sıfır Araçlarda Garanti ve Tamir Süreçleri

Garanti kapsamında olan sıfır kilometre araçlarda tespit edilen ayıpların ücretsiz olarak tamir edilmesi ya da arızanın boyutuna göre araç değişimi yapılması hakkı vardır. Garanti kapsamında olan sıfır araçlarda, aracın herhangi bir arızasında tüketici şu işlemleri yapabilir:

1. Yetkili Servis Başvurusu: Tüketici, sıfır kilometre aracındaki ayıbı fark eder etmez aracı yetkili servise götürmelidir. Araçtaki ayıpla ilgili incelemeler burada yapılır, ve ücretsiz tamir süreci başlatılır.

2. Araç Değişim Hakkı: Sıfır kilometre araçtaki ayıp, aracın kullanımı için risk teşkil ediyorsa veya aracın belirli bir süre içinde yeniden aynı sorunla karşılaşılması durumunda tüketici, aracın yenisiyle değiştirilmesini talep edebilir. Bu hak, garanti kapsamına giren ciddi ayıplarda önem taşır.

3. Ücretsiz Tamir Hakkı: Garanti kapsamında bulunan bir sıfır kilometre araçta ayıp olması durumunda üretici veya satıcı, aracın ücretsiz olarak tamir edilmesini sağlamakla yükümlüdür. Üstelik bu tür tamir işlemleri aracın garanti süresini etkilememektedir. Tüketici, aracı teslim aldıktan sonra aynı sorun tekrarlarsa garanti süresi boyunca her defasında ücretsiz onarım hakkına sahiptir.

Yetkili Servis ve Bayi Yükümlülükleri

Sıfır kilometre araçlarda ayıp tespiti durumunda, araç satışı yapan bayinin ve üretici firmanın belirli yükümlülükleri bulunmaktadır:

• Bilgilendirme Yükümlülüğü: Bayi, tüketiciyi garanti şartları ve araçla ilgili kullanım talimatları konusunda tam olarak bilgilendirmelidir.

• Sorunun Giderilmesi: Bayi veya yetkili servis, araçta tespit edilen ayıbı tamir etme sürecini en kısa sürede başlatmak zorundadır.

• Güvenlik Tehdit Eden Ayıplarda Yükümlülükler: Araçtaki ayıbın sürüş güvenliğini tehdit ettiği durumlarda bayi, tüketicinin talebi doğrultusunda iade ya da değişim yapmakla yükümlüdür.

Garanti Dışı Durumlar

Bazı ayıplar, garanti kapsamı dışında değerlendirilir. Örneğin, kullanıcı hatası, kazaya bağlı hasarlar veya bakım eksiklikleri sonucu ortaya çıkan arızalar garanti dışında kalır. Bu nedenle sıfır araç alımlarında, tüketicinin aracı kullanım kılavuzuna uygun olarak kullanması ve düzenli bakımlarını yaptırması önemlidir.

5. İkinci El Araçlarda Ayıplı Mal Durumu

İkinci el araç alımlarında ayıplı mal durumu, sıfır kilometre araçlara göre daha karmaşık bir sürece sahiptir. İkinci el araçlarda tüketicinin garantiye erişimi sınırlı olabileceğinden, gizli veya açık ayıplar karşısında başvurulacak yollar ve haklar farklılık gösterir. Özellikle, ikinci el araç alımında ekspertiz raporu ve satıcının bilgilendirme yükümlülüğüönem taşır.

İkinci El Araç Satışlarında Ayıp Türleri

İkinci el araçlarda ayıp durumu, aracın yaşına, kilometresine, kullanım şekline ve bakım geçmişine göre değişiklik gösterebilir. Ayıplar yine iki ana gruba ayrılır:

1. Açık Ayıp: İkinci el araçlarda açık ayıp, çoğunlukla aracın görünümünde veya test sürüşü sırasında fark edilebilecek sorunlardır. Örneğin, boyada, kaportada, lastiklerde veya genel işlevsellikte fark edilen eksiklikler açık ayıp olarak değerlendirilir. Tüketici, açık ayıpları tespit ettiği durumda derhal satıcıya bildirmelidir.

2. Gizli Ayıp: Gizli ayıplar, ikinci el araç alımlarında en fazla sorun yaratan konulardan biridir. Aracın motor, şanzıman, elektrik aksamı gibi önemli bölümlerindeki arızalar gizli ayıp kapsamına girer ve çoğu zaman aracın belirli bir süre kullanımı sonrası ortaya çıkar. Tüketici bu gibi durumlarda gizli ayıp ortaya çıktığında satıcıya başvurarak hak talep edebilir.

Satıcının Bilgilendirme Yükümlülüğü

İkinci el araç satışında satıcı, aracın geçmişi, kazaları, yapılan büyük onarımlar gibi konularda doğru bilgi vermekle yükümlüdür. Tüketici, aracı almadan önce satıcının sunduğu bilgileri göz önünde bulundurur ve ayıpların eksiksiz açıklanması, ileride ortaya çıkabilecek sorunların önlenmesi açısından önemlidir. Eğer satıcı, aracın ayıplarını gizler veya eksik bilgi verirse, tüketici eksik bilgilendirme gerekçesiyle hukuki süreç başlatabilir.

Ekspertiz Raporu ve Önemi

İkinci el araç alımlarında, özellikle profesyonel bir ekspertiz raporu alınması, araç hakkında net bir bilgi sağlar. Bu raporlar, aracın kaza durumu, değişen parçaları, motor gücü, fren durumu gibi detayları içerir ve araca dair genel bir değerlendirme sunar. Ekspertiz raporu alınarak satın alınan araçlarda, sonradan ortaya çıkan sorunlar açısından tüketici, daha net bir hak arayışına sahip olur. Eğer ekspertiz raporunda belirtilmeyen ancak sonradan ortaya çıkan bir ayıp tespit edilirse, bu durum tüketici lehine dava konusu yapılabilir.

Garanti ve Tüketici Hakları

İkinci el araçlarda yasal garanti süresi, çoğunlukla satıcılar tarafından sunulan bir seçenek olsa da, birçok ikinci el araç garanti dışı kalır. Ancak satıcı ile yapılan anlaşmaya bağlı olarak ikinci el araç alımlarında da belirli garanti süresi talep edilebilir. Bu garanti süresi boyunca ortaya çıkan ayıplar ücretsiz olarak onarılabilir veya değiştirme hakkı kullanılabilir.

6. Dava Süreçleri ve Yasal Prosedürler

Ayıplı araçla ilgili yaşanan sorunlar karşısında, tüketici hakkını aramak için dava açma yoluna gidebilir. Bu süreçte, ayıplı araç davaları için hangi yolların izlenmesi gerektiği, hangi mahkemeye başvurulacağı ve gerekli belgeler gibi konular önem taşır. Ayıplı araç davaları genellikle Tüketici Mahkemeleri veya belirli parasal limitler dâhilinde Tüketici Hakem Heyetleri üzerinden çözülür.

Tüketici Mahkemelerine Dava Açma

Ayıplı bir araç satın alan tüketici, aracın ayıplı olduğunun tespiti durumunda belirli haklarını kullanabilir. Ancak, bu hakları kullanabilmek için satıcıyla yapılan anlaşmazlığın çözülememesi halinde tüketici, mahkeme yoluna başvurabilir. Tüketici mahkemelerinde dava açarken şu belgelere ihtiyaç duyulur:

• Satın Alma Belgesi (Fatura, Satış Sözleşmesi)

• Ekspertiz Raporları (Varsa)

• Araca İlişkin Teknik Belgeler ve Servis Raporları

• Tüketici ile Satıcı Arasında Yapılan Yazışmalar

Delil Toplama ve Uzman İncelemeleri

Mahkeme sürecinde, özellikle araçtaki ayıbın tespiti için bilirkişi incelemeleri yapılabilir. Bilirkişiler aracın teknik aksamını inceleyerek ayıbın nedenini, kaynağını ve derecesini raporlayarak mahkemeye sunar. Bu raporlar, mahkeme tarafından delil olarak değerlendirilir ve hak talebinin geçerli olup olmadığına karar verilir.

Dava Açma Süreleri ve Zamanaşımı

Ayıplı araç davalarında, tüketici başvuru süresi zamanaşımına tabidir. Açık ayıplarda bu süre, mal teslim tarihinden itibaren 6 ay olarak belirlenmiştir. Gizli ayıplarda ise ayıp fark edildiği andan itibaren süre işlemeye başlar ve 2 yıliçinde başvuru yapılması gerekir. Ancak bazı durumlarda, ayıp dolayısıyla tüketicinin güvenliği veya sağlığı etkilenmişse bu süreler farklılık gösterebilir ve daha uzun sürebilir.

Tüketici Hakem Heyeti ve Başvuru Şartları

Belli bir parasal sınırın altında kalan ayıplı mal davalarında, tüketici mahkemesi yerine Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapılabilir. 2024 yılı itibarıyla, Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru sınırı 104.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu sınırın altındaki davalar için başvuru yapan tüketici, hakem heyetinin verdiği karar doğrultusunda sonuç alır. Hakem heyeti kararları bağlayıcıdır ve ayıplı aracın iadesi, değişimi veya tamiri gibi kararlar doğrultusunda işlem yapılır.

7. Araç Satıcısının Yükümlülükleri ve Sorumlulukları

Ayıplı araç satışlarında tüketici kadar satıcının da belirli yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülükler, hem kanuni zorunlulukları içerir hem de tüketici güvenini sağlamak adına önemli bir rol oynar. Satıcı, aracın durumunu eksiksiz bir şekilde açıklamak, araçla ilgili bilgilendirme yapmak ve ayıp tespit edildiğinde sorumluluk alarak gerekli adımları atmak zorundadır.

Satıcının Bilgilendirme Yükümlülüğü

Kanuna göre satıcı, ikinci el ya da sıfır araç satışında aracın geçmişi, mevcut durumu, bakım geçmişi gibi kritik bilgileri tüketiciye doğru bir şekilde sunmak zorundadır. Örneğin, ikinci el bir araç için kazalar, parça değişimleri veya tamir işlemleri gibi bilgiler eksiksiz paylaşılmalıdır. Satıcı, bu bilgileri sakladığı ya da eksik verdiği takdirde tüketici hukuki yollara başvurarak maddi tazminat veya ayıbın giderilmesini talep edebilir.

Ekspertiz Raporu ve Satıcının Sorumluluğu

İkinci el araç alımlarında, bazı satıcılar aracın durumu hakkında profesyonel ekspertiz raporu sunmaktadır. Ancak sunulan ekspertiz raporunun içeriğinden, doğruluğundan ve tüketiciyi yanıltıcı bilgiler içerip içermediğinden satıcı sorumlu tutulur. Satıcının sunduğu ekspertiz raporunda eksik veya yanlış bilgi verilmişse ve tüketici bu nedenle mağdur olmuşsa, satıcı hakkında yasal işlem başlatılabilir.

Araç Ayıplarında Sorumluluk Paylaşımı

Özellikle büyük araç bayilerinde, araçta tespit edilen bir ayıp durumunda üretici firma da sorumlu olabilir. Bu durumda, araç satıcısı ve üretici firma arasında sorumluluğun paylaşılması gerekebilir. Satıcı, tüketiciye yasal olarak belirli hakları sunmak zorunda olsa da, bazı durumlarda ayıbın kaynağı üretim hatasından kaynaklanabilir. Bu gibi durumlarda satıcı, üretici firmayla birlikte çözüm yolları aramalı ve tüketicinin mağduriyetini gidermelidir.

Satıcının Tüketici Kanunu Kapsamındaki Yükümlülükleri

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, satıcıların tüketici karşısındaki sorumluluklarını şu başlıklar altında toplar:

• Aracı Geri Alma ve Bedel İadesi: Tüketici, aracın ciddi bir ayıplı olduğunu tespit ederse satıcı, aracın iade alınarak bedelini geri vermekle yükümlüdür.

• Aracın Ayıpsızıyla Değiştirilmesi: Tüketici, araçtaki ayıbın tamir edilemeyecek bir düzeyde olduğunu beyan ettiğinde satıcı aracı değiştirmekle sorumludur.

• Ücretsiz Tamir Sağlama: Araçta tespit edilen ayıpların tamir edilmesi gerekiyorsa satıcı, tüketicinin tamir talebini karşılamak zorundadır.

• Bedel İndirimi Yapma: Ayıbın niteliğine göre tüketicinin talebi doğrultusunda araç bedelinde bir indirim yapılması gerekir.

Satıcı bu yükümlülükleri yerine getirmediği takdirde, tüketici yasal yollara başvurarak zararını karşılamayı talep edebilir.

8. Ayıplı Araç Davalarından Örnek Kararlar ve Uygulama Örnekleri

Ayıplı araçlarla ilgili Türkiye'de birçok dava örneği bulunmaktadır. Bu davalar, tüketici haklarının korunması ve ayıplı mal satışının önüne geçilmesi açısından önemli emsal teşkil eder. Özellikle Tüketici Mahkemeleri tarafından verilen kararlar, gelecekte benzer durumlarla karşılaşan tüketicilere yol gösterici olabilir.

Örnek Dava Kararları ve Emsal Kararlar

Örnek Karar 1: Aracın Kronik Motor Sorunları Nedeniyle Değişim Hakkı Bir davada tüketici, sıfır kilometre olarak satın aldığı araçta motor arızası tespit etmiştir. Motor sorunu birkaç defa yetkili servis tarafından onarılsa da sorun tekrarlamıştır. Mahkeme, aracın ciddi bir ayıp taşıdığına karar vererek, tüketicinin araç değişimi talebini haklı bulmuştur. Bu karar, özellikle sıfır kilometre araçlarda tekrarlayan sorunlar karşısında tüketicilerin değişim hakkını talep edebileceğini gösteren bir örnektir.

Örnek Karar 2: İkinci El Araçta Gizli Ayıplar Nedeniyle Bedel İndirimi Bir başka davada, ikinci el araç satın alan bir tüketici, aracın fren sisteminde gizli bir ayıp bulunduğunu fark etmiştir. Satıcı, aracın tamir edilmesini teklif etse de tüketici aracı bu haliyle kullanmak istememiş ve bedel indirimi talebinde bulunmuştur. Mahkeme, fren sistemindeki ayıbın aracın değerini düşürdüğüne karar vererek tüketicinin bedel indirimi talebini kabul etmiştir. Bu karar, ikinci el araçlarda da tüketicinin güvenliğini etkileyen ayıplarda bedel indirimi talep edilebileceğini göstermektedir.

Örnek Karar 3: Ekspertiz Raporundaki Eksik Bilgi Nedeniyle Tüketici Tazminat Hakkı Bir davada, tüketici, ekspertiz raporu ile satın aldığı aracın daha önce büyük bir kaza geçirdiğini sonradan öğrenmiştir. Tüketici, satıcıya ve ekspertiz firmasına dava açarak tazminat talebinde bulunmuştur. Mahkeme, ekspertiz raporunda eksik bilgi sunulmasını, tüketiciyi mağdur eden bir durum olarak değerlendirerek tüketicinin tazminat hakkını onaylamıştır. Bu örnek, araç satışında ekspertiz raporunun eksiksiz sunulması gerektiğini vurgulamaktadır.

Emsal Kararların Tüketicilere Sağladığı Haklar

Bu tür emsal kararlar, benzer durumlarla karşılaşan tüketiciler için yol gösterici olup, haklarını daha etkin bir şekilde aramalarına olanak tanır. Emsal kararlar, ayıplı araç davalarında sıklıkla referans alınır ve yeni davalarda tüketici lehine sonuçların oluşmasını destekler. Türkiye’de Tüketici Mahkemeleri ve Yargıtay’ın verdiği emsal kararlar, özellikle ikinci el araçlarda gizli ayıplar, garanti süreleri ve satıcının sorumluluğu konularında tüketiciye rehberlik eder.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Ayıplı araç davalarında başarılı bir süreç yürütmek için tüketicilerin aşağıdaki konulara dikkat etmesi önemlidir:

1. Ekspertiz Raporlarının Önemi: Araç alımında ekspertiz raporlarının alınması, olası ayıpların tespitinde büyük rol oynar.

2. Belgelerin Saklanması: Satış sözleşmesi, servis raporları, fatura ve diğer tüm belgelerin saklanması davalarda delil sunma açısından önemlidir.

3. Yasal Sürelerin Takibi: Zamanaşımı süresi içinde başvurularda bulunmak, hak kayıplarını önlemek için kritik önemdedir.

4. Yetkili Servis ile İletişim: Özellikle sıfır kilometre araçlarda ayıp tespiti durumunda yetkili servisle yapılacak yazışmalar da önemli bir delil teşkil eder.

9. Ayıplı Araçlarda Tüketici Hakem Heyeti Başvuruları

Ayıplı araç davalarında, özellikle belirli bir parasal sınırın altındaki talepler için Tüketici Hakem Heyeti önemli bir başvuru yolu sunar. Tüketici Hakem Heyetleri, tüketicilerin küçük çaplı uyuşmazlıklarını hızlı ve masrafsız bir şekilde çözmeyi amaçlar. Bu heyetler, tüketicinin hak kaybı yaşamaması ve mahkemelere gerek kalmadan sorunların çözülmesi açısından oldukça işlevseldir.

Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru Kriterleri

Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapabilmek için belirli bir parasal limit bulunmaktadır. 2024 yılı itibarıyla, bu parasal limit 104.000 TL olarak belirlenmiştir. Bu değerin altında kalan ayıplı araç davalarında tüketiciler, mahkemeye gitmeden önce Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurabilir. Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru yaparken aşağıdaki belgelerin eksiksiz olarak sunulması önemlidir:

• Aracın Satış Sözleşmesi veya Faturası: Araç alımına dair kanıt niteliğinde bir belge olarak sunulmalıdır.

• Ekspertiz Raporları: Aracın mevcut durumunu belirten ve varsa ayıplarını gösteren raporlar.

• Servis Raporları: Ayıbın onarımıyla ilgili yapılan işlemleri gösteren belgeler.

• Yazışmalar: Satıcı ile yapılan her türlü yazışma, e-posta veya iletişim dökümanları.

Tüketici Hakem Heyetinin Karar Süreci

Başvuru yapıldıktan sonra Tüketici Hakem Heyeti, tüketici ve satıcı tarafları dinleyerek değerlendirme yapar. Gerekirse araç üzerinde bilirkişi incelemesi yapılır ve bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilir. Tüketici Hakem Heyeti kararları bağlayıcıdır ve taraflar bu kararlara uymak zorundadır. Satıcı, hakem heyetinin verdiği karara uymadığı takdirde tüketici, mahkemeye başvurarak bu kararı icraya koydurabilir.

Tüketici Hakem Heyetinde Görülen Ayıplı Araç Örnekleri

Hakem heyetlerinde ele alınan bazı ayıplı araç başvuruları örnek olarak incelendiğinde:

• Araç Değişim Talepleri: Sıfır kilometre olarak alınan bir araçta tekrarlayan ayıpların tespit edilmesi durumunda hakem heyeti, aracın yenisiyle değiştirilmesine karar verebilir.

• Bedel İadesi Talepleri: Ayıbın tamiri mümkün değilse veya onarımlar aracı eski haline getirmiyorsa tüketicinin bedel iadesi talebi değerlendirilir.

• Bedel İndirimi Talepleri: Ayıbın aracın değerini etkilediği durumlarda hakem heyeti, araç bedelinde indirim yapılmasını uygun görebilir.

Tüketici Hakem Heyeti, bu kararlarla tüketicinin uğradığı zararın telafi edilmesini sağlar ve tüketicinin daha uzun süren mahkeme süreçleriyle uğraşmasının önüne geçer.

10. Ayıplı Araç Davalarında Sıkça Sorulan Sorular

Ayıplı araç alımlarında yaşanan hukuki süreçlerle ilgili olarak tüketiciler sıklıkla bazı soruları gündeme getirir. İşte ayıplı araç davalarında sıkça sorulan bazı sorular ve yanıtları:

1. Ayıplı bir araç aldığımda ilk olarak ne yapmalıyım?

Ayıplı bir araç aldığınızı fark ettiğinizde ilk yapmanız gereken, satıcıya durumu yazılı olarak bildirip ayıbın giderilmesini talep etmektir. Bu talep, ilerleyen süreçlerde delil niteliği taşıyacağından yazılı bir belge veya e-posta yoluyla yapılmalıdır.

2. Satıcı ayıbı kabul etmiyorsa hangi haklarımı kullanabilirim?

Eğer satıcı, ayıbı kabul etmezse veya ayıbın giderilmesi konusunda zorluk çıkarırsa, Tüketici Mahkemesine başvurarak ayıbın giderilmesi, aracın değiştirilmesi, bedel indirimi veya bedel iadesi talep edebilirsiniz. Parasal sınır altındaki talepler için Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapabilirsiniz.

3. İkinci el araçlarda ayıplı mal hükümleri geçerli mi?

Evet, ikinci el araçlarda da ayıplı mal hükümleri geçerlidir. Ancak ikinci el araçların kullanım geçmişi nedeniyle bazı ayıplar, doğal kabul edilir. Bu yüzden, ayıp konusunda delil niteliği taşıyan ekspertiz raporları büyük önem taşır.

4. Ekspertiz raporu ayıbı belirtmiyorsa ne yapmalıyım?

Ekspertiz raporunun ayıbı belirtmemesi, tüketiciyi yanıltıcı bir durum oluşturabilir. Ekspertiz raporunun eksik veya yanlış bilgi sunduğu durumlarda, ekspertiz firmasına karşı da tazminat davası açılabilir. Bu gibi durumlarda mahkeme bilirkişi incelemesi yaparak ayıbın varlığı ve sorumluluğu konusunda karar verir.

5. Ayıplı araç davası açmanın maliyeti nedir?

Tüketici mahkemelerinde dava açmanın maliyeti, dava türüne ve mahkemeye göre değişiklik gösterebilir. Ancak parasal sınırın altındaki uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyetine başvurmak ücretsizdir. Tüketici Mahkemesinde dava açıldığında ise harç ve masraflar dava sürecine göre değişiklik gösterir.

6. Dava sürecinde delil toplamak için ne tür belgeler gereklidir?

Ayıplı araç davasında, araca dair satın alma belgeleri, ekspertiz raporları, servis kayıtları, satıcı ile yapılan yazışmalar gibi belgeler delil niteliği taşır. Ayrıca, aracın ayıbının tespit edilmesi için bilirkişi incelemesi de talep edilebilir.

7. Dava sonucunda lehime karar çıkarsa, satıcı ödeme yapmazsa ne yapabilirim?

Dava sonucunda lehinize karar çıktığında satıcı ödeme yapmayı reddederse, mahkeme kararını icra takibi başlatarak tahsil edebilirsiniz. İcra işlemleri için bir icra dairesine başvurmanız gerekmektedir.